Monday, October 26, 2015

მეტამორფოზა

ფრანც კაფკა რეჟისორად რომ დაბადებულიყო ის აუცილებლად კრისტოფერ ნოლანი იქნებოდა.


როცა კრისტოფერ ნოლანის ეს 3 წუთიანი ფილმი ვნახე მაშინვე კაფკას "მეტამორფოზა" გამახსენდა მიუხედავად იმისა, რომ მაშინ კაფკა წაკითხული არ მქონდა. რამდენიმე წლის შემდეგ, როცა მართლა წავიკითხე "მეტამორფოზა", დავრწმუნდი, რომ ეს ფილმი ნამდვილად Kafkaesque ჟანრის ერთ-ერთი შედევრია.


"ერთხელ დილით, როცა გრეგორ ზამზამ შფოთიანი სიზმრების შემდეგ გამოიღვიძა, აღმოაჩინა, რომ თავის საწოლში რაღაც საშნელ მწერად ქცეულიყო."

სწორედ ასე იწყება "მეტამორფოზა", ჩვეულებრივი კლერკი ერთ მშვენიერ დღეს, რომელიც მისთვის  სულაც არ აღმოჩნდა მშვენიერი საშინელ მწერად გარდაიქმნა და სწორად ამ წუთიდან გარდაიქმნა მისი ადამიანური ცხოვრება არაადამიანურ ცხოვრებად. გრეგორი ვეღარ მუშაობს, ვეღარ ჭამს, ვეღარ მოძრაობს და ყველაზე მთვარი - ის აღარაა ოჯახისა და საზოგადოების სრულფასოვანი წევრი.
თითქოს არავის აინტერესებს რატომ დაემართა გრეგორის ეს? როგორ დაემართა? როგორ აიხსნება ეს ფიზიკური მეტამორფოზა? მოთხრობაში ამ კითხვებზე პასუხს ვერ ვიპოვით, არც არის საჭირო ვიპოვოთ, ეს ხომ აბსურდია, მაგრამ აბსურდი ყველაზე რთული გასაგებია.

გრეგორი საშინელ სულიერ ტკივილს განიცდის, იმედგაცრუებას, სირცხვილს, მაგრამ მაინც ფიქრობს, რომ ერთხელაც გამოჯანმრთელდება და ისევ გახდება ოჯახის მარჩენალი. თუმცა ასე არ ხდება. პირიქით, ჩნდება ადამიანური მანკიერებების მთელი კასკადი, ოჯახის წევრებს შორის იღვიძებს უსაზღვრო გულგრილობა, სისასტიკე, ზიზღი. ისინი ცდილობენ დამალონ ეს ტრაგედია და მალავენ გეგორისაც, იმის მაგივრად რომ მხარში დაუდგნენ ყოფილ ადამიანს, მის სიკვდილს ნატრობენ. გერგორისაც უჭირს საკუთარი იდენტობის გააზრება, მწერსა და ადამიანს შორისაა დაკარგული.
საბოლოოდ გრეგორი კვდება და მოთხრობა (un) happy end- ით მთავრდება.

მეტამორფოზამ დიდი გავლენა მოახდონა მე-20 საუკუნის მწერლობაზე. დიდი სევდა და სიბრალული გამოიწვია მკითხველში და შეძლო, ნაწილობრივ მაინც გაეღვიძებინა იმ დროისთვის მიძინებული ადამიანობა. თუმცა არც დღესაა ადამიანობა ფხიზლად, ამიტომ პლაჟზე კაფკასთან და ხსნად კაფკასთან ერთად აუცილებლად უნდა დავუბრუნდეთ ფრანც კაფკას.


Franz Kafka Says the Insect in The Metamorphosis Should Never Be Drawn; Vladimir Nabokov Draws It Anyway
nabokov_on_kafka


No comments: